Yanosik na rynku czeskim i słowackim

Yanosik, czyli komunikator i aplikacja ułatwiająca komunikację pomiędzy kierowcami, do tej pory działający na rynku polskim i litewskim, od stycznia tego roku obejmuje swoim zasięgiem również rynek czeski i słowacki.

Decyzja o wprowadzeniu aplikacji w Czechach i na Słowacji wynikała z jej bardzo dobrego przyjęcia na Litwie. Twórcy Yanosika podkreślają, że wprowadzenie go na rynek czeski i słowacki właśnie w okresie zimowym pozwoli wielu kierowcom udającym się w tym czasie na narty do naszych południowych sąsiadów, sprawnie zaplanować swoje wyjazdy.

Aplikacja polega na wymianie w czasie rzeczywistym między kierowcami informacji dotyczących aktualnych warunków czy utrudnień na drogach. Za jej pośrednictwem można dowiedzieć się na przykład o wypadkach, remontowanych odcinkach dróg, miejscach ustawienia fotoradarów czy drogowych patrolach policji. W Polsce Yanosik stał się bardzo popularny, a liczba użytkowników aplikacji to na chwilę obecną około 1,5 mln osób miesięcznie. Warto też dodać, że właściciele Yanosika mają w planach rozszerzenie działania aplikacji również na kolejne kraje. Szczególnie oczekiwany przez kierowców byłby on w Niemczech, Holandii, Austrii, czy też w Słowenii i Chorwacji. Obecnie trwają rozpoznania przepisów w poszczególnych państwach pod kątem zgodnego z prawem ostrzegania przed patrolami policyjnymi.

 

 

Język czeski a język słowacki

Język czeski i język słowacki to blisko spokrewnione ze sobą języki należące do grupy języków zachodniosłowiańskich. Odrębność języka czeskiego i słowackiego wynika z kwestii socjolingwistycznych, a granica między użytkownikami języka czeskiego i słowackiego pokrywa się z podziałem narodowościowym i politycznym dawnej Czechosłowacji na dwa obecne kraje. Choć do roku 1993 językiem urzędowym w Czechosłowacji był język czechosłowacki, nie oznacza to, że języki czeski i słowacki wykształciły się dopiero po rozpadzie tego kraju.

Język czeski od zawsze obejmował swoim zasięgiem znacznie większą liczbą osób i cieszył się też większym prestiżem. To właśnie w języku czeskim już od XIII wieku rozwijało się piśmiennictwo, w czasie gdy język słowacki był wówczas tylko zlepkiem różnorodnych gwar ludowych. Słowackim językiem literackim stała się ostatecznie tzw. słowacyzowana czeszczyzna, czyli język czeski zmodyfikowany o słowacką leksykę i słowackie elementy gramatyczne. W okresie słowackiego odrodzenia narodowego pojawiły się dwie koncepcje: przyjęcia języka czeskiego jako literackiego lub stworzenia na bazie gwar słowackich osobnego standardu językowego. Ostatecznie wybrana została opcja druga. W okresie międzywojennej Czechosłowacji język czeski i słowacki był uznawany za dwa warianty literackie jednego języka czechosłowackiego.

Obecna sytuacja w Czechach i na Słowacji

Podobieństwo obu języków oraz fakt, że były one używane w jednym państwie przez niemal 70 lat, spowodował powszechną dwujęzyczność mieszkańców obecnych Czech i Słowacji. Czech i Słowak rozmawiający ze sobą każdy z swoim języku, w zasadzie potrafią się bez trudu porozumieć. Czeskie sądy i urzędy akceptują posługiwanie się w nich językiem słowackim czy składanie dokumentów w języku słowackim bez przedkładania ich tłumaczenia na język czeski. Jednakże młodsze pokolenie, wychowane już po rozpadzie Czechosłowacji ma coraz większe problemy ze zrozumieniem języka słowackiego, na co nakłada się również brak zainteresowania przez Czechów językiem swoich sąsiadów.

Na Słowacji sytuacja jest nieco odmienna. Wiele filmów jest emitowanych z czeskim dubbingiem, gry komputerowe są często dostępne wyłącznie w czeskiej wersji językowej, wiele jest też różnorodnych publikacji w języku czeskim. Język czeski posiada na Słowacji status równorzędny z językiem urzędowym, podobnie jak ma to miejsce w Czechach w odniesieniu do języka słowackiego.

Nauka języka czeskiego i słowackiego

Bliskość obu języków wcale nie musi być jednak korzystna. Powszechne wśród bohemistów wydaje się być stwierdzenie, że naukę języka słowackiego lepiej jest rozpocząć dopiero po biegłym opanowaniu języka czeskiego. Ze względu na liczne podobieństwa form gramatycznych i leksykalnych, powinno się raczej unikać równoległej nauki obu języków od podstaw, gdyż może  to prowadzić do mieszania terminów, odmian czy innych reguł gramatycznych i sprawiać problemy przy aktywnym użyciu obu języków.

Osoby zastanawiające się nad wyborem języka do nauki wybierają często język słowacki, jako bardziej zbliżony do języka polskiego. Język czeski cieszy się zaś popularnością ze względu na większą dostępność materiałów do nauki, szeroko rozumianych publikacji, czy wreszcie spore zapotrzebowanie na rynku pracy na osoby potrafiące się w nim porozumieć.

 

Dlaczego język czeski śmieszy Polaków?

Język czeski wydaje się Polakom bardzo podobny do języka polskiego. W istocie jednak różnice między oboma tymi języki są ogromne, a rzekome podobieństwa mogą stać się często przyczyną śmiesznych sytuacji lub konsternacji.

http://www.meridium-tlumaczenia.com.pl/blog/wp-content/uploads/2017/02/czeski.jpg

 

Język czeski brzmi dla Polaków bardzo śpiewnie i wesoło, często aż nazbyt, gdyż w sposób taki Czesi wypowiadają się nawet kiedy mówią o rzeczach smutnych lub poważnych. Choć język czeski i polski wydają się bardzo podobne, nie brakuje słów-pułapek. Ich uwarunkowanie sięga jednak co najmniej kilku wieków wstecz. Warto mieć świadomość, że w okresie średniowiecza to właśnie język polski, a nie odwrotnie, był pod silnym wpływem języka czeskiego, co znalazło swoje odzwierciedlenie w języku współczesnym. Około dwustu lat później, kiedy czeska szlachta przegrała wojnę z Habsburgami na terenie dzisiejszych Czech rozpoczął się okres germanizacji. Język czeski przetrwał wyłącznie na wsiach, wśród ludu, daleko od formalnego języka i słowa pisanego. Na początku XIX wieku czescy lingwiści skupili się na odnowieniu literackiej češtiny, sięgając po zapożyczenia z języka polskiego i staropolskiego. Po tym okresie oba języki rozwijały się już samodzielnie i spontanicznie, a niektóre ze wspólnych dotąd wyrazów zmieniły swoje znaczenie. Różnice, jakie powstały wydają się często zabawne. Na przykład czeskie słowo ‘odbyt’ to po polsku ‘dział zbytu’, ‘ruchadlo’ to ‘plug’, zaś  ‘jagoda’ to ‘truskawka’. Pułapką może też być czeskie słowo ‘křeslo’ oznaczające ‘fotel’, czy ‘zachod’ czyli po polsku ‘toaleta’, zaś ‘odchody’ autobusu oznaczają ‘odjazdy’.

Warto jednak pamiętać, że tak jak my uważamy, że język czeski jest zabawny, tak również Czesi śmieją się z naszych słów i naszego sposobu wypowiadania się. Ponoć zabawne wydaje się Czechom również polskie mówienie per Pan, Pani.

Obejrzyj film na temat zabawnych sytuacji związanych z językiem polskim i czeskim:

Słowa po czesku, które dla Polaków brzmią zabawnie: