„Fałszywi przyjaciele” w języku słowackim

Pochodzące z języka angielskiego tak popularne określenie ‘fałszywy przyjaciel’ (ang. false friend) oznacza parę słów lub wyrażeń brzmiących w dwóch językach tak samo lub podobnie, ale mających zupełnie inne znaczenie. W literaturze przedmiotowej bywają one określane rozmaicie, również jako:  fałszywi przyjaciele tłumacza, aproksymaty,  falsi-ekwiwalencja między językowa,  heterofemia językowa,  pozorne odpowiedniki, tautonimy czy złudne odpowiedniki. Wszystkie powyższe nazwy są określeniami tego samego zjawiska występowania podobnych lub takich samych jednostek leksykalnych w dwóch (lub więcej) językach.
Pułapki leksykalne mogą sprawiać wiele problemów przy nauce niemal każdego języka obcego. Przy nauce słowackiego takich zdradliwych słów i wyrażeń jest bardzo wiele, gdyż spora część słownictwa w języku słowackim pokrywa się z wyrazami mającymi takie samo lub podobne brzmienie po polsku, choć znaczącymi często właśnie coś zupełnie innego. Przysłuchując się osobie mówiącej po słowacku, Polak może odnieść wrażenie, że właściwie rozumie o co chodzi i mówiąc po polsku również zostanie zrozumiany przez Słowaków. Rzeczywiście, aż 70% słownictwa słowackiego to wyrazy używane w identycznej lub nieco zmodyfikowanej formie w języku polskim. Bardzo łatwo jednak o pomyłki.
Błędne zrozumienie lub użycie niektórych słów może prowadzić do nieporozumień, pomyłek lub zabawnych sytuacji. Poniżej kilka przykładów:
słowacki čerstvý – to po polsku świeży,
słowacka frajerka – to po polsku dziewczyna,
słowacki frajer – to po polsku chłopak,
słowacki nápad – to po polsku pomys,ł
słowackie jahody – to po polsku truskawki,
słowacka farba – to po polsku kolor,
słowacki manažér odbytu– to po polsku menedżer sprzedaży,
słowacki pas – to po polsku paszport,
słowackie rovno – to po polsku prosto,
słowacki zakonnik – to po polsku kodeks,
słowacka handra – to po polsku szmata.

Warto zatem zaraz na początku nauki słowackiego zapoznać się z listą wyrażeń i słów najczęściej mylonych z polskimi wyrazami i wyrażeniami o podobnym brzmieniu, zwłaszcza, że lista zdradliwych słów w języku słowackim jest znacznie dłuższa aniżeli wymienione powyżej przykłady…

Zobacz podobne wpisy:

„Fałszywi przyjaciele” w języku chorwackim

„Fałszywi przyjaciele” w języku czeskim

„Fałszywi przyjaciele”  w języku serbskim

Konkurs na przekład literacki z języka słowackiego

Jak co roku, Instytut Słowacki w Warszawie wraz z Instytutem Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego ogłosił Konkurs na przekład literacki dla studentów słowacystyki oraz slawistyki.

Osoby ubiegające się o udział w konkursie zobowiązane są do przedstawienia tłumaczenia pisemnego z języka słowackiego na język polski dotąd nieprzetłumaczonego tekstu:

  1. W kategorii poezja:
    – Mária Ferenčuhová, wiersze Súkromné priestory II, III, VI. Ze zbioru Princíp neistoty (2008) oraz Rozprávky ze zbioru Ohrozený druh (2012), zamieszczone również w antologii 5×5. Antológia súčasnej slovenskej poézie. Red. J. Gavúra. Bratislava, LIC, 2012.
    – przekład trzech dowolnie wybranych, nieprzetłumaczonych na język polski wierszy jednego autora (dołączyć tekst w oryginale)2. W kategorii proza
    – Uršuľa Kovalyk, opowiadanie Šelma ze zbioru Travesty šou. Bratislava, Aspekt 2004 (również w antologii 5×5. Antológia súčasnej slovenskej prózy. Red. P. Karpinský. Bratislava, LIC, 2011).
    – przekład dowolnie wybranego, nieprzetłumaczonego na język polski opowiadania lub fragmentu prozy (4-5 stron, dołączyć tekst w oryginale)

Przygotowane tłumaczenia, w postaci wydruków komputerowych należy przesłać na adres Instytutu Słowackiego w Warszawie z dopiskiem na kopercie: „Konkurs na tłumaczenie”. Przekładu nie należy podpisywać, lecz należy oznaczyć go hasłem, a w dołączonej zaklejonej kopercie należy umieścić swoje dane osobowe: imię i nazwisko, adres, telefon do kontaktu oraz nazwę uczelni.

Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 15 marca 2017 roku.

Tłumaczenia ze słowackiego ocenione zostaną przez komisję w następującym składzie:

– dr Lucynę Spyrkę z Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego

– dr Martę Buczek z Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego

– dr Sylwię Sojdę z Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego

Wyniki konkursu zostaną ogłoszone w maju tego roku.

Więcej informacji na temat konkursu na przekład literacki z języka słowackiego można uzyskać na stronie współorganizatora.

 

Źródło: Instytut Słowacki