Język rumuński a inne języki romańskie

Język rumuński należy do grupy języków romańskich. Wykazuje wiele podobieństw w odniesieniu do innych języków tej grupy, głównie do języka włoskiego i francuskiego, mniej do języka hiszpańskiego. Posługuje się nim około 24 mln osób, z czego 17,25 mln w samej Rumunii. Dialekt języka rumuńskiego używany w Mołdawii przez radzieckich przywódców nazwany został językiem mołdawskim, jednak  językoznawcy nie uznają go za odrębny język. Pogląd, zgodnie z którym uznano język mołdawski za język odrębny do rumuńskiego propagowany był w ustanowionej w 1924 roku Mołdawskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, a elementem takiego podejścia było używanie cyrylicy do zapisu tego języka. W 1932 roku system pisma został oficjalnie zmieniony na alfabet łaciński, zaś ortografię ujednolicono ze standardowym językiem rumuńskim.

Język rumuński rozwijał się odrębnie od innych języków romańskich, a na przestrzeni wieków wchłonął różnorodne elementy obce (słowiańskie, tureckie, greckie i węgierskie), jest dzięki temu językiem niezwykle ciekawym i złożonym. Najwięcej podobieństw łączy go z językiem włoskim, posiada około 77% wspólnego z nim słownictwa oraz podobne zasady gramatyczne. Co więcej, rumuński podobny jest do włoskiego bardziej niż włoski do rumuńskiego. Rumun słysząc język włoski zawsze co nieco zrozumie, Włoch zrozumie z wypowiedzi po rumuńsku znacznie mniej. Rumuński nie będzie też zrozumiały dla użytkowników francuskiego, katalońskiego, hiszpańskiego czy portugalskiego, jeśli wcześniej nie uczyli się tego języka.

Rumuński jest jedynym językiem romańskim, w którym rodzajniki określone są enklityczne, czyli są dołączane na końcu rzeczownika jako przyrostki, a nie na początku (jako przedrostki). Zostały one ukształtowane, jak w innych językach romańskich, z łacińskich zaimków wskazujących. Rzeczowniki w języku rumuńskim występują w trzech rodzajach: męskim, żeńskim i nijakim. Rodzajnik określony ma różne formy w zależności od tego czy rumuńskim słowo, do której należy jest rodzaju męskiego lub żeńskiego. Rodzajnik określony słów rodzaju męskiego to –ul, a żeńskiego -a.

Język rumuński odziedziczył z łaciny pięć przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik i wołacz. Morfologicznie mianownik i biernik są identyczne w przypadku rzeczowników; podobnie, dopełniacz i celownik mają wspólną formę (pary te są jednak różne w odmianie zaimków osobowych).

Z innymi językami romańskimi język rumuński łączy podoba odmiana czasowników – odmieniają się one przez osoby, liczby, czasy, tryby oraz strony.

Filologię rumuńską można studiować w Polsce na kilku uczelniach wyższych, między innymi na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Uniwersytecie Warszawskim. Na wielu uczelniach, rumuńskiego można też uczyć się jako języka dodatkowego w tracie studiów na kierunku romanistyka.

 

Podobne artykuły:

Język czeski a język słowacki

Fałszywi przyjaciele” w języku serbskim

„Fałszywi przyjaciele” w języku bułgarskim

„Fałszywi przyjaciele” w języku rosyjskim

 

 

 

Wyszukiwarka Google w pracy tłumacza

Wyszukiwarka Google jest w Polsce bardzo popularna i w naszym kraju niemal nie ma konkurencji.  Umożliwia dostęp do zasobów tworzonych przez wiele milionów użytkowników na całym świecie. Dzięki znajomości niektórych z jej funkcji  może stać się cennym narzędziem również w codziennej pracy tłumacza. Nie zamierzamy wcale zachęcać do sprawdzania w niej pisowni czy tłumaczeń, gdyż od tego są słowniki, ale zachęcić do zaznajomienia się z mniej znanymi funkcjami, które mogą sprawić, że korzystanie z tego narzędzia stanie się bardziej wydajne.

Szukanie konkretnego sformułowania

Jeśli wyniki wyszukiwania nie zwracają nam dokładnie tego co chcemy, możemy wspomóc się poprzez podanie szukanej frazy w cudzysłowie. Wyszukiwarka poda nam wówczas wyłącznie wyniki zawierające słowo czy wyrażenie w identycznej postaci co wpisana w cudzysłowie.

Wykluczenie słowa lub frazy z wyników wyszukiwania

Jeżeli chcemy wykluczyć z wyników zapytania słowo albo frazę, możemy to zrobić stawiając znak minus „-” (bez spacji) przed słowem, które chcemy wykluczyć.

Zapewnienie odnalezienia słowa lub frazy w wynikach wyszukiwania

Google ignoruje często używane wyrazy i znaki, na przykład angielskie wyrazy„where”, „the”, „how”, a także niektóre cyfry i litery, które spowalniają wyszukiwanie, nie zapewniając lepszych wyników. Jeżeli często używane słowo jest konieczne do uzyskania pożądanych wyników, można je dołączyć, wstawiając przed nim znak „+”. Należy pamiętać w tym przypadku o wstawieniu spacji przez znakiem „+”.

Wyszukiwanie synonimów

Zdarzają się też sytuacje, gdy interesuje nas znalezienie synonimów danego słowa. Można w tym celu skorzystać  ze znaku „~”. Wówczas oprócz wyrazu, który wpiszemy w wyszukiwarce, znalezione zostaną też wyrazy bliskoznaczne.

Wyszukiwanie symboli wieloznacznych lub nieznanych słów

Nieznane słowo we frazie można zastąpić znakiem„*”.  Na przykład na zapytanie „największy * na świecie” otrzymamy w wynikach linki do treści dotyczących różnych największych obiektów, rzeczy, miejsc na świecie itp.

Operatory zaawansowane

Tzw. operatory zaawansowane to  stosowane w wyszukiwarce google wyrazy o specjalnym znaczeniu,  w określony sposób modyfikujące wyniki wyszukiwania. Przykładem takiego operatora jest np. link: Słowo to po wpisaniu przed adresem strony nie powoduje normalnego wyszukiwania, ale zwraca listę linków prowadzących do wskazanej strony internetowej. Na przykład zapytanie [link: www.wp.pl] spowoduje wyświetlenie stron internetowych, zawierających linki, które kierują do strony głównej Wirtualnej Polski. Pomiędzy operatorem „link:” a adresem URL strony internetowej nie może być spacji.

Operator „OR”

Aby znaleźć strony zawierające jedno z dwóch wyszukiwanych słów, należy wstawić między nie operator OR pisany wielkimi literami.

Operator site:

Operatorem zaawansowanym, który w szczególności może się przydać w pracy tłumacza jest site:

Zwrot ten umożliwia wyszukanie interesującej nas frazy na dowolnej stronie internetowej, której adres wpisujemy tuż za operatorem, a przed wyszukiwaną frazą. Pomiędzy operatorem site:  a domeną nie może być spacji. Na przykład, jeśli chcemy znaleźć informacje o kursach dla tłumaczy na stronie www.meridium-tlumaczenia.com.pl. wpisujemy: „kursy dla tłumaczy site:meridium-tlumaczenia.com.pl”. W ten sposób uzyskany w wynikach wyszukiwania wszystkie podstrony strony internetowej biura, na których znajduje się ta fraza.

Operat site: można też połączyć z określeniem kraju domeny. Na przykład większość stron czeskich znajduje się w domenie .cz. Aby wśród wyników wyszukiwania przykładowo słowa „bank”  pojawiły wyłącznie strony czeskie wystarczy wpisać: „bank site:.cz”
Podobnie, przeszukać można wyłącznie określoną kategorię stron. Zastosowanie wyrażenia „site:edu.cz” ograniczy wyszukiwanie tylko do stron edukacyjnych, zaś „site:gov.cz” tylko do stron rządowych.

A oto inne operatory zaawansowane:

related: Zapytanie: spowoduje wyświetlenie listy stron „podobnych” do określonej strony internetowej. Pomiędzy operatorem related: a adresem URL strony internetowej nie może być spacji.

info: Zapytanie info: spowoduje wyświetlenie niektórych informacji o danej stronie, którymi dysponuje wyszukiwarka Google. Tę samą opcję można również uruchomić wpisują adres strony internetowej bezpośrednio w polu wyszukiwania Google.

define: spowoduje wyświetlenie definicji słów albo całych wyrażeń wpisanych po operatorze define: Definicje będą pochodzić z różnych źródeł internetowych i będą dotyczyć całej wpisanej frazy.

allintitle: użycie tego operatora sprawi, że wyszukiwarka ograniczy wyniki wyszukiwania do dokumentów zawierających dany wyraz lub frazę w tytule.

allinurl: ten operator ograniczy wyniki do stron zawierających wszystkie wyrazy zapytania w adresie URL.

Języki: służy do określenia żądanego języka wyników wyszukiwania

Data: ogranicza wyniki wyszukiwania do stron z ostatnich trzech, sześciu lub dwunastu miesięcy.

@ wstawienie tego znaku przez wyszukiwanym wyrazem spowoduje zwrócenie wyników wyszukiwania w mediach społecznościowych, np. @facebook

filetype: spowoduje podanie w wynikach wyszukiwania wyłącznie dokumentów  w podanym o operatorze filetype: rozszerzeniu. Np. filetype:doc ustawa o rachunkowości poda w wynikach linki do stron z dokumentami o rozszerzeniu doc, zawierającymi frazę „ustawa o rachunkowości”.

Jak już zostało wspomniane, podane wyżej elementy oraz operatory można ze sobą w dowolny sposób łączyć. Wszystko to sprawia, że skuteczność wyszukiwania znacznie wzrasta, a znalezienie danej informacji jest znacznie prostsze i szybsze. Ważne jednak, aby mieć świadomość, że na wszystkie podawane przez wyszukiwarkę google wyniki, jak i na same treści na stronach internetowych zawsze należy patrzeć z pewną dozą krytycyzmu. Codziennie do Internetu trafiają setki tysięcy nowych informacji, w tym takie o niesprawdzonych źródłach lub błędne. Jeśli zatem tylko to możliwe, warto budzące wątpliwości terminy czy informacje sprawdzić również w słownikach, encyklopedii czy innych materiałach drukowanych.

Źródła:

https://support.google.com/websearch/answer/2466433?hl=pl

 

Czytaj również:
Znajomość języków obcych wśród Polaków

 

 

Ważność tłumaczeń poświadczonych wykonanych przez tłumacza zaprzysiężonego za granicą

Zgodnie z przepisami obowiązującymi w naszym kraju, wszelkiego rodzaju dokumenty na  potrzeby obrotu prawnego w Polsce powinny zostać przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego, który uprawnienia do wykonywania zawodu nabył w naszym kraju.

Zdarza się, że nieświadomi tego klienci, przebywając za granicą zlecają tłumaczenie różnych dokumentów tamtejszym tłumaczom przysięgłym, chcąc zaoszczędzić choćby na czasie. Niestety, polskie urzędy i instytucje nie uznają tłumaczeń wykonanych przez tłumaczy przysięgłych zaprzysiężonych za granicą, odsyłając je po ponownego tłumaczenia lub uwierzytelnienia przez tłumacza polskiego.

Tłumacz przysięgły może oczywiście w takiej sytuacji jedynie poświadczyć tłumaczenie wykonane przez zagranicznego tłumacza.  Najczęściej stosowaną praktyką w takich przypadkach jest jednak sporządzenie tłumaczenia od nowa, zgodnie z formalnymi wymogami dotyczącymi tłumaczeń poświadczonych w Polsce.  W takim przypadku tłumacz przysięgły ma prawo do pobrania za takie zlecenie pełnego wynagrodzenia.

Szkoda, że najmniej takiej sytuacji prawnej świadomi są klienci, których potrzeba powtórnego tłumaczenia, a w zwłaszcza dokonania kolejnej płatności za tłumaczenie tego samego dokumentu zwykle bardzo irytuje. W szczególności, jeśli za tłumaczenie dokumentów muszą zapłacić „ekspresową” stawkę, gdyż inaczej planowanych formalności nie zdążyliby załatwić w czasie swojego, zwykle dość krótkiego pobytu w kraju.

Czytaj również:

Tłumaczenie uwierzytelnione zagranicznego prawa jazdy